🐣 ကြက်ဥအားလုံးကို ခြင်းတစ်ခြင်းထဲ အကုန်မထည့်ပါနှင့်၊ ဖြန့်ကျက်ခွဲထည့်ပါ။

“Diversify: Don’t put all your eggs in one basket.”

ရင်းနှီးမြှပ်နှံမှုများပြုလုပ်ရာတွင် စွန့်စားရမှု ရှိနေပါသည်။ အိမ်ခြံမြေတစ်ခု၏ ကာလပေါက်စျေး သို့မဟုတ် ကော်အိုရေးရှင်းတစ်ခု၏ အစုရှယ်ယာစျေးနှုန်းသည် အချိန်တိုအတွင်း ရုတ်ရက် ပြောင်းလဲသွားနိုင်သည်။ အရည်အသွေးမြင့် ငွေချေးစာချုပ်များမှာကဲ့သို့ အမည်ခံ အကျိုးအမြတ် (norminal return) မှာ သေချာသည့်တိုင်တောင် အတိုးနှုန်းအပြောင်းအလဲနှင့် ငွေကြေးဖောင်းပွမှုများကြောင့် ပိုင်ဆိုင်မှုများ၏ တန်ဖိုးမှာ သိသိသာသာ ပြောင်းလဲသွားနိုင်သည်။ မိမိ၏ ဥစ္စာဓနအများစုကို အိမ်ခြံမြေတစ်ခုတွင်သာ သို့မဟုတ် ကော်အိုပိုရေးရှင်းတစ်ချို့၏ စတော့ရှယ်ယာများတွင်သာ ဝယ်ယူမြှုပ်နှံထားပါက မိမိသည် အလွန်ပင်ပျော့ကွက်ရှိသည့် ပိုင်ဆိုင်မှုများဆုံးရှုံးနိုင်သည့် အနေအထားနှင့် နီးစပ်နေပါသည်။ နာမည်ကြီးပြီး အများက ယုံကြည့်ရသော လုပ်ငန်းကြီးများ၏ အစုရှယ်ယာများတွင် ပိုင်ဆိုင်မှုအများစုကို အောတိုက်ထည့်ဝင်ထား ကြီးမာသော ဆုံးရှုံးမှုနှင့် ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည့် သာဓကများရှိပါသည်။

လုပ်ငန်းဆက်စပ်မှုမရှိသော အစုရှယ်ယာများကို ဝယ်ယူမြှုပ်နှံခြင်းအားဖြင့် တနည်းပြောရလျှင် ဖြန့်ကျက်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံခြင်းအားဖြင့် (diversification) စွန့်စားမှုကို လျှော့ချနိုင်ပါသည်။ ဖြန့်ကျက်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံခြင်းက အရေအတွက်များများနိယာမ (law of large number) ဖြင့် မိမိအတွက် အလုပ်ဖြစ်စေပါသည်။ ဖြန့်ကျက်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံထားသည့် ရှယ်ယာတစ်ချို့မှာ အမြတ်ထွက်နေသော်လည်း ရှယ်ယာတစ်ချို့မှာ အရှုံးပေါ်နေနိုင်ပါသည်။ အမြတ်ရှိသည့် အစုရှယ်ယာများသည် အရှုံးပေါ်သည့် အစုရှယ်ယာများကို ကာမိစေမည်ဖြစ်ပြီး ပျမ်းမျှအကျိုးအမြတ် အနေအထားသို့ ရောက်ရှိစေမည် ဖြစ်သည်။

လူအများစုအတွက် အိမ်တစ်လုံးဝယ်ယူခြင်းသည် အနိမ့်ဆုံးအားဖြင့် အစပိုင်းတွင် သူတို့၏ပင်မ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ဖြစ်နေပေလိမ့်မည်။ မိမိတတ်နိုင်သော အိမ်တစ်လုံးအား ရပ်ကွက်ကောင်းကောင်းတစ်ခုတွင် ဝယ်ယူပြီး ကောင်းမွန်စွာ ထိန်းသိမ်းထားမည်ဆိုလျှင် အဆိုပါအိမ်တစ်လုံးသည် အကြမ်းဖျင်းအားဖြင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကောင်းတစ်ခု ဖြစ်သည်။ သို့သော် မကြာမီက ဖြစ်ပွားခဲ့သော အိမ်ခြံမြေအကျပ်အတည်းမှ သင်ခန်းစာယူမည်ဆိlလျှင် မထင်မှတ်သော အန္တရာယ်များ ကျရောက်တတ်သည်ကို သတိပြုရှောင်ရှားရမည် ဖြစ်သည်။ ပထမအချက်မှာ မိမိတွင် အိမ်တန်ဖိုး၏ ၂၀ % အား ကနေဦးပေးချေရန် မရှိပါက အိမ်မဝယ်သင့်ပေ။ ကနေဦးပေးချေငွေသည် ၂၀ % ထက်နည်းပါက အိမ်ခြံမြေစျေးနှုန်း အတက်အကျမှ အကျိုးသက်ရောက်မှုများခံရနိုင်ပြီး အရစ်ကျပေးချေမှုအတွက် အာမခံထားရာတွင်လည်း များစွာကုန်ကျမည် ဖြစ်သည်။ ဒုတိယအချက်မှာ မဖြစ်နိုင်သော အတိုးနှုန်းဖြင့် အိမ်ရာဝယ်ယူခြင်းကို ရှောင်ရှားသင့်ပေသည်။ အဆိုပါ အတိုးနှုန်းများမှာ မကြာခဏဆိုသလိုပင် ရုတ်ရက် မြင့်တက်သွားနိုင်ပြီး လစဥ်အရစ်ကျပေးချေမှု ပမာဏကို အဆမတန် ထိုးတက်သွားစေနိုင်သည်။ တတိယအချက်မှာ တိုး၍ သုံးစွဲမှုပြုရန်အတွက် အရစ်ကျပေးငွေဖြင့် ဝယ်ယူထားသော အိမ်အား အပေါင်ထား၍ ငွေချေးယူခြင်း မပြုလုပ်ပါနှင့်။ အိမ်ခြံမြေစျေးနှုန်းများသည် အတက်ရှိသလို၊ အကျလည်း ရှိပါသည်။ အရစ်ကျပေးချေထားသော အိမ်တွင် မိမိပိုင်ဆိုင်သော အချိုးအစား (ပေးပြီးပမာဏနှင့် ကျန်ရှိအကြွေး) ထိန်းသိမ်းထားရန် အရေးကြီးပါသည်။ ဖော်ပြပါ စည်းကမ်းများအတိုင်း နေထိုင်မည်ဆိုလျှင် မိမိတတ်နိုင်သည့် ဘောင်အတွင်းမှသာ နေထိုင်ခြင်းဖြစ်ပြီး အိမ်အရစ်ကျအသုံးစရိတ်နှင့် အခြားသော အသုံးစရိတ်များအား ချွေချွေတာတာ သုံးစွဲစေပါသည်။

အိမ်ဝယ်သည့် ရင်နှီးမြှုပ်နှံမှုအပြင် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းအား နေ့တဒူဝ မလည်ပတ်ချင်ဘဲ ငွေကြေးအဆင်ပြေလိုသည့် ပုဂ္ဂိုလ်များအနေဖြင့် စတော့ရှယ်ယာစျေးကွက်တွင် ရင်နှီးမြှုပ်နှံနိုင်ပါသည်။ အကြောင်းမှာ စတော့ရှယ်ယာများသည် မျိုးမျိုးမြတ်မြတ် ရှိသောကြောင့် ဖြစ်သည်။ အတိတ်ကာလကို ပြန်ကြည့်လျှင်လည်း အလုပ်ဖြစ်ခဲ့သည်ကို တွေ့ရပါသည်။ ပြီးခဲ့သည့် ဆယ်စုနှစ် ၂ ခု အတွင်း ကော်ပိုရိတ် စတော့ရှယ်ယာများသည် ငွေကြေးဖောင်းပွမှုကို ခုနှိမ်ပြီးနောက် အမှန်အကျိုးအမြတ်နှုန်းမှာ တစ်နှစ်လျှင် ၇ % ဝန်းကျင် ရှိခဲ့သည်။ တဖက်တွင် ချေးငွေစာချုပ်များ၏ အမှန်အကျိုးအမြတ်မှာ နှစ်စဥ် ၃ % ခန့်သာ ရှိခဲ့သည်။

စတော့များ၏ စွန့်စားရမှုမှာ အနာဂတ် တချိန်ချိန်တွင် မည်မျှပေါက်စျေးရှိလာမည်ကို မည်သူမျှ ရေရေရာရာ မသိခြင်းပင် ဖြစ်သည်။ မိမိရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ၏ တန်ဖိုးများမှာ ကျဆင်းသည့် အချိန်ကာလများနှင့်လည်း မလွှဲမရှောင်သာ ကြုံတွေ့ရနိုင်သည်။ သို့သော် မတည်ငြိမ်မှုဟု သိထားသည့် အဆိုပါစွန့်စားရမှုကြောင့် စတော့များသည် ငွေစုစာရင်းများ၊ ငွေကြေးစျေးကွက်လက်မှတ်များ၊ ရေတိုအစိုးရငွေချေးစာချုပ်များစသည့် အနာဂတ်တွင် မိမိအား သေချာရေရာသည့် အကျိုးအမြတ်ပေးမည့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုအားလုံးထက် အကျိုးအမြတ် မြင့်မားနေခြင်း ဖြစ်သည်။ ငွေစျေးစာချုပ်များနှင့် ငွေစုစာရင်းများက စတော့များထက် သေချာရေရာမှုပေးသောကြောင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများကို ဆွဲဆောင်နိုင်စေရန်အတွက် စတော့ရှယ်ယာများက ထွက်ပေါ်လာမည့် ပျမ်းမျှအကျိုးအမြတ်သည် ပိုမိုမြင့်မားနေရမည် ဖြစ်သည်။

နှစ် ၃၀ သို့မဟုတ် ၃၅ နှစ်အထိ ကာလအတန်ကြာ စတော့ရှယ်ယာမျိုးစုံတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံပါက စွန့်စားရမှုအား များစွာ လျော့ချလာနိုင်မည် ဖြစ်သည်။ အသေးစားရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူတစ်ဦးပင်လျှင် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများစွာ၏ စတော့ရှယ်ယာများကို ဝယ်ယူဆုပ်ကိုင်သည့် စုပေါင်းရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ရန်ပုံငွေကို စီမံခန့်ခွဲသော ကော်ပိုရေးရှင်းမှတဆင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံနိုင်သည်။ အမျိုးအစားစုံလင်သော စတော့များကို ကာလရှည်အထိ သိမ်းဆည်းထားသည့်အခါ ယင်းတို့က မြင့်မားသည့် အကျိုးအမြတ်နှုန်းတစ်ခုကို ပေးစွမ်းနိုင်ပြီး တန်ဖိုးမတည်ငြိမ်မှုကိုလည်း အတန်အသင့် လျော့ကျစေမည် ဖြစ်သည်။

ဖြန့်ကျက်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံခြင်း (diversification) က စတော့စျေးကွက်အတွင်း ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ၏ မတည်ငြိမ်မှုကို နည်းလမ်း ၂ သွယ်ဖြင့် လျှော့ချပေးသည်။ လုပ်ငန်းအချို့ အလုပ်မဖြစ်ချိန်တွင် အခြားလုပ်ငန်းများက အခြေအနေကောင်းနိုင်သည်။ ရေနံစျေးနှုန်းကျဆင်းခြင်းကြောင့် ရေနံလုပ်ငန်းတွင် အမြတ်များလျော့နည်းနိုင်သော်လည်း လေယာဥ်လောင်စာဆီ ကုန်ကျစရိတ်ကျဆင်းမည် ဖြစ်သောကြောင့် လေယာဥ်လုပ်ငန်းတွင် အမြတ်များလာနိုင်သည်။ သံမဏိစျေးနှုန်း ကျဆင်းခြင်းကြောင့် သံမဏိလုပ်ငန်းတွင် အမြတ်များလျော့ကျလာသော်လည်း သံမဏိ အသုံးပြုရသည့် မော်တော်ယာဥ်လုပ်ငန်းတွင် အမြတ်များလာမည် ဖြစ်သည်။ စီးပွားဆုတ်ယုတ်မှု သို့မဟုတ် စီးပွားရေးဆန်းပွင့်ခြင်းကဲ့သို့သော အထွေထွေစီးပွားရေး အခြေအနေများကြောင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းအမျိုးအစားအားလုံးလိုလို၏ စတော့ရှယ်ယာတန်ဖိုးများ ပြောင်းလဲနိုင်ပါသည်။ သို့သော် အထွေထွေစီးပွားရေး အခြေအနေအပြောင်းအလဲ၌ပင်လျှင် ဖြန့်ကျက်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံခြင်းက တန်ဖိုးအတက်အကျကြောင့် ထိခိုက်မှုကို ကာမိစေနိုင်ပါသည်။ စီးပွားရေးဆုတ်ယုတ်မှု (recession) ကြောင့် အချို့လုပ်ငန်းနယ်ပယ်များတွင် ပိုမိုဆိုးရွားပြီး၊ စီးပွားရေးဆန်းပွင့်မှု (boom) ကြောင့်လည်း အချို့သော လုပ်ငန်းများတွင် ပို၍ အကျိုးအမြတ်ရှိပါသည်။ Nieman Marcus အား ထိခိုက်စေသော စီးပွားရေးဆုတ်ယုတ်မှုသည် Wal-Mart အတွက် ရောင်းအားနှင့် အမြတ်များ တိုးစေနိုင်ပါသည်။

အချို့အလုပ်ရှင်များက အငြိမ်းစား အစီအစဥ်များအတွက် မိမိအလုပ်လုပ်နေသော ကုမ္ပဏီ၏ စတော့ရှယ်ယာများဝယ်ယူရန် စျေးနှုန်းသက်သက်သာသာဖြင့် ဝယ်ယူနိုင်ရန် ကမ်းလှမ်းတတ်ကြသည်။ အဆိုပါ လျှော့စျေး အစီအစဥ်သည် မိမိအလုပ်လုပ်နေသည့် ကုမ္ပဏီအပေါ် များစွာယုံကြည်မှုရှိလျှင် ယင်းကမ်းလှမ်းမှုကို လက်ခံချင်ပေလိမ့်မည်။ အဆိုပါအစီအစဥ်အရ ကာလတစ်ခု ပုံမှန်အားဖြင့် ၃ နှစ်ခန့် ဝယ်ယူ သိမ်းထားပြီးနောက် မိမိဝယ်ထားသော အစုရှယ်ယာများအား ပြန်လည်ရောင်းချခွင့်ပြုထားပြီး အခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများတွင် ထည့်ဝင်ရန် ပိုက်ဆံထွက်လာပေလိမ့်မည်။ ခွင့်ပြုသည့်ကာလ ရောက်သည်နှင့် မိမိကုမ္ပဏီ၏ ရှယ်ယာများကို ထုတ်ရောင်း၍ အခြားကုမ္ပဏီများတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသင့်သည်။ ထိုသိုမလုပ်ပါက မိမိအလုပ်လုပ်သည့် ကုမ္ပဏီ၏ ခြင်းတောင်းတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ကြက်ဥများစွာကို ထည့်လိုက်မသိလို ဖြစ်သွားလိမ့်မည်။ သို့ဆိုလျှင် အန္တရာယ် ၂ သွယ်နှင့် ရင်ဆိုင်ရနိုင်သည်။ အကြောင်းမှာ မိမိအလုပ်နှင့် မိမိ၏ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုအားလုံး၏ တန်ဖိုးမှာ အလုပ်ရှင် ကုမ္ပဏီ၏ အောင်မြင်မှုအပေါ်တွင်သာ လုံးလုံးလျားလျား မှီခိုနေတော့မည် ဖြစ်သည်။ မိမိကိုယ်ကို အဆိုပါ အခြေအနေမျိုး အရောက်မခံပါနှင့်။

မိမိတို့သည် စတော့ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများနှင့် ဖြန့်ကြက်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုအကြောင်း အရေးပါပုံကို အကျုဥ်းချုံးနိုင်ပါသည်။ ငွေကြေးအကျိုးအမြတ် ရရှိသင့်သလောက် ရရှိလာရန် လူပုဂ္ဂိုလ်တို့သည် မိမိတို့ စုဆောင်းမှုများကို မက်လောက်ဖွယ် အမြတ်ပေးနိုင်သည့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများတွင် ထည့်ဝင်ရမည် ဖြစ်သည်။ အတိတ်တွင် စတော့စျေးကွက်အတွင်း ရေရှည်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများက မြင့်မားသည့် အမြတ်များ ထွက်ပေါ်စေခဲ့သည်။ စတော့ရှယ်ယာအမျိုးမျိုးကို ဖြန့်ကြက်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံပေးသည့် ကုမ္ပဏီများက အသေးစား ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများ အတွက်ပင် စုစည်းထားသည့် အစုရှယ်ယာမျိုးစုံအစုကိုင်ဆောင်ခွင့်ပေးထားပြီး လစဥ်အမြတ် ပေါင်းထည့်ပေးသည်။ လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်ခများလည်း နည်းပါးသည်။ အစုရှယ်ယာမျိုးစုံ စုစည်းထားသည့် ရှယ်ယာအစု (diverse portfolio of stocks) တွင် ကာလတစ်ခုမျှ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံခြင်းဖြင့် စတော့ပိုင်ဆိုင်ရသည့် စွန့်စားမှု သက်သာစေသည်။ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုအားလုံးတွင် မသေချာမှု အချို့တော့ ရှိတတ်ပါသည်။ သို့သော် ပြီးခဲ့သည့် ရာစုနှစ်တစ်ခုခွဲခန့်တွင် လမ်းညွှန်ချက်များ ရခဲ့ပြီးလျှင် မိမိတို့သည် စုစည်းထားသည့် စတော့မျိုးစုံစည် ငွေစုစာရင်းများ၊ ငွေချေးစာချုပ်များ၊ အာမခံလက်မှတ်များ၊ ငွေကြေးစျေးကွက်ရန်ပုံငွေများ၊ အလားတူ ငွေကြေး ပစ္စည်းများထက် ရေရှည်တွင် အမြတ်ပိုဖြစ်စေသည်ကို ယုံယုံကြည်ကြည် မျှောင်လင့်နိုင်သည်။ အကျိုးတူငွေကြေးလုပ်ငန်းများမှ တဆင့် စတော့ပိုင်ဆိုင်မှုသည် အငြိမ်းစား ကာလများအတွက် မျှော်မှန်းပြီး ငွေစုဆောင်းနေသည့် လူငယ် လူရွယ်များအတွက် အထူးစွဲဆောင်မှု ရှိပါသည်။

မြန်မာ စကားပုံ

“အရင်လို အနှေးဖြစ်။”
– Desire for haste is delay.

မှတ်ချက်။

Trans-Myanmar International, ATLAS Network, Friedrich Neumann Stiftung Für Die Freiheit မှ တင်ဆက်သော သိလွယ်မြင်လွယ် ဘောဂဗေဒ မှ ကောက်နှုတ်တင်ပြထားခြင်းဖြစ်ပါသည်။
PDF ဖြင့် ဖတ်ချင်သူများအတွက် ဒေါင်ရန်