၁။ ယခု လိုမျိုး ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲ ဂျပန် နှင့် အမေရိက အရင်တုန်းက ဘာတွေ ဖြစ်ခဲ့ပြီးတော့ ဂျပန် က ဘယ်လို တုန်ပြန်ခဲ့တာလဲ။

အမေရိက သည် သူရဲ့ ဉာဏ်ပစ္စည်းဥစ္စာ ဆိုင်ရာ ပိုင်ဆိုင်မှု (Intellectual Property) များကို ဂျပန် က ခိုးယူ နေတယ် လို့ ၁၉၈၅ တွင် စွပ်စွဲခဲ့ပါတယ်။ ပြီးတော့ နောက်ပိုင်းကျရင် စက်မှုလုပ်ငန်းများ ကို ပိုမိုထိန်းချုပ်နိုင်ရန်ကြံစည် နေတယ် လို့ ထပ် ပြီး စွပ်စွဲထားပါလိုက်သေးပါတယ်။ ထိုစွပ်စွဲချက်များကြောင့် အမေရိက သည် အခုလက်ရှိ တရုတ်နဲ့ တင်းမာမှု ဖြစ်နေသလို ဂျပန်နဲ့ ဖြစ်နေခဲ့ပါတော့တယ်။ အဲဒါကို ဂျပန်က ဘယ်လို ဖြေရှင်းဖို့ ကြိုးစားခဲ့လဲဆိုရင် ပထမဦးဆုံး သူ၏နိုင်ငံရဲ့ ပြည်တွင်းစီးပွားရေး ပိုမို ကောင်းမွန်လာအောင် လုပ်ဆောင်ခဲ့ပါတယ်။

ဂျပန်အစိုးရက သူ့ပြည်သူတွေ စီးပွားရေး အခွင့်အရေး ပိုမို ကောင်းမွန်လာစေရန် ငွေကြေး ချေးပါက ပေးရမဲ့ အတိုးနှုန်းကို ၅% ကနေ ၂.၅ % ထိ မေလ ၁၉၈၇ မှာ လျှော့ချလိုက်ခဲ့ပါတယ်။ အဲလို လုပ်လိုက်တာက ယာယီ ပြဿနာ ကို ဖြေရှင်းလိုက်နိုင်ပေးမဲ့ ဂျပန်နိုင်ငံရဲ့ ပိုင်ဆိုင်မှု ဆိုင်ရာ ဖောင်းပွမှု(asset bubbles) ဖြစ်ပြီး စတော့ရှယ်ယာနှင့်မြေယာဈေးနှုန်းများငါးနှစ်အတွင်းသုံးဆ တိုးသွားခြင်းကို ခံလိုက်ရပါတယ်။

၂။ တရုတ်ကရော ဂျပန်စီကနေ ဘယ်လို့ သင်ခန်းစာတွေ ယူနိင်ပါသလဲ။

အခု တရုတ်နဲ့ အမေရိက ဖြစ်နေတဲ့ စီးပွားရေး စစ်ပွဲ ဆိုရင် ၁၉၈၅ က ဂျပန်နဲ့ နှိုင်ယှဉ်ပါက ပိုပြီး ပြင်းထန်နေပါတယ်။ တရုတ်အနေနဲ့ ဂျပန်လို့မျိုး အလျှင်လို ဖြေရှင်းချက် (quick fix) မှ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သော ဆိုးကျိုးတွေကိုလဲ တွေးထားဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ပထမဆုံး တရုတ်ဘက်မှ မိမိတို့တုန့်ပြန်မဲ့ အစိုးရရဲ့မူဝါဒက မိမိတို့နိုင်ငံအတွက် အကောင်းဆုံးဖြစ်နေအောင် ပြင်ဆင်ထားရပါမယ်။ ပြီးတော့ အမေရိကရဲ့ တောင်းဆိုမှုတွေကိုလဲ တရုတ်အနေနဲ့ ထည့်သွင်း စဉ်စားဖို့လဲ လိုပါလိမ့်မယ်။

၃။ အခုလို ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲတွေ ဖြစ်နေတာတွေက မြန်မာနိုင်ငံအတွက်ရော ဘယ်လိုအကျိုးသက်ရောက်မှု ရှိနိုင်ပါသလဲ။

စာဖတ်သူများလဲ သိတဲ့အတိုင်းပင် အခုအချိန်မှာ စီးပွားရေး လုပ်တော့မယ် ဆိုရင် ကိုယ့်နိုင်ငံမှာ ဖြစ်ပျက်နေတာလေး ကိုပဲ အလေးပေးထားရတော့မယ် အချိန်အခါမျိုး မဟုတ်တော့ပါဘူး။ မိမိတို့ မြန်မာနိုင်ငံဟာ ဆိုရင်ဖြင့် စီးပွားရေးလုပ်ကိုင်ရာမှာ တရုတ်နိုင်ငံ နဲ့ အများဆုံး အဆက်အဆံ လုပ်နေရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ တရုတ်ဘက်မှ အမေရိက ကို တစ်ခုခု တုန့်ပြန်တာပဲဖြစ်ဖြစ် လုပ်မယ်ဆိုရင် မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့လဲ အနည်းအများမဆို ဂယက် (riddle effects) ကို ခံရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီကနေ့ မှတ်သားဖွယ် အဆို။

English Version

A promise is a debt
Honour your promises and
your debts.
Celtic Wisdom for Business

မြန်မာ ဘာသာပြန်

ကတိဆိုတာ အကြွေးပဲ။
ကိုယ့်ကတိနဲ့ ကိုယ့်အ ကြွေးကို
လေးစားပါ။
Celtic စီးပွားရေး အဆို

Reference -

1. as-the-trade-war-heats-up-china-looks-to-japans-past-for-lessons

မှ ကောက်နှုတ်တင်ပြသည်။